ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ
Ἵδρυση & ἐξέλιξη
Στή Θεσσαλονίκη τό 1928, σέ μιά ἐποχή πνευματικῆς ξηρασίας, κατά τήν ὁποία μόνο ἕνα ἑσπερινό κήρυγμα ἀκουγόταν τήν ἑβδομάδα, σέ μιά πόλη μέ χιλιάδες πρόσφυγες ἑτερογλώσσους καί πλῆθος λαοῦ πού ζητοῦσε στήριγμα πνευματικό, ὄπου ὁ προσηλυτισμός, κυρίως ἐκ μέρους τῶν εὐαγγελικῶν, ὀργίαζε εἰς βάρος τῶν ὀρθοδόξων ἐνῶ ὁ ὑλισμός μέ τίς ποικίλες θεωρίες του διέδιδε καί ἐνίσχυε τήν ἀπιστία καί τήν ἀνηθικότητα ἄναψε ἕνα κεράκι, πού φώτισε τό σκοτάδι…
Ἦταν μία Κυριακή , ὅταν γιά πρώτη φορά συνάχθηκαν κάποιοι ἄνθρωποι μέ φόβο Θεοῦ, λαχτάρα γιά τή μελέτη τοῦ λόγου του καί ἀποστολικό φρόνημα, στό ἐπιτροπικό τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων, στή Θεσσαλονίκη. Ἀπό ἐκείνη τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ 1926 καί κάθε Κυριακή μέ διδάσκαλο τόν φιλόλογο Εὐστάθιο Στουγιαννάκη συναθροίζονταν στόν ἴδιο τόπο γιά τήν ἁγιογραφική τους μελέτη. Ἡ ἱερά μητρόπολις Θεσσαλονίκης ἐνέκρινε τήν προσπάθεια αὐτή παρακολουθώντας ἀπό κοντά τή λειτουργία της.
Δυστυχῶς, ὅμως, τόν ζῆλο αὐτῆς τῆς ὁμάδας γιά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, τόν παρεξήγησαν κάποιοι τυπολάτρες «εὐσεβεῖς». Ταύτισαν ἀπό θεολογική ἄγνοια τούς ἐκλεκτούς ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου μέ προτεστάντες, γεγονός πού εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά ἐκδιωχθοῦν ἀπό τό ἐπιτροπικό τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων γιά νά παύσει ὁ … σκανδαλισμός!
Ἀφοῦ περιπλανήθηκαν ἀπό τόπο σέ τόπο οἱ ζηλωτές τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, δημιούργησαν τό 1928 τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική Ἀδελφότητα «Ἀποστολική Διακονία», σημερινή «Ἀπολύτρωση». Ἐξασφάλισαν ἔτσι στήν πνευματική αὐτή κίνηση νομική ὑπόσταση μέ ἐγκεκριμένο ἀπό τό Πρωτοδικεῖο καταστατικό.

Σκοπός τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας»/«Ἀπολύτρωσης», σύμφωνα μέ τό πρῶτο καταστατικό, ἀλλά καί μέ κάθε ἑπόμενο, ἦταν καί εἶναι διπλός: «α) ἡ δωρεάν κατά Χριστόν μόρφωσις τῶν μελῶν της καί ἄλλων χριστιανῶν καί β) ἡ ἄσκησις φιλανθρωπίας».
- Σημαντικότεροι σταθμοί της στό διάβα τῆς ἱστορίας ὑπῆρξαν οἱ ἑξῆς:
- 4 Μαρτίου 1939: Ἐγκαίνια τῆς κεντρικῆς αἴθουσας.
- 7 Ἰουνίου 1943: Ἔκδοση τοῦ πρώτου φυλλαδίου μέ ἀρθρογράφο τόν π. Αὐγουστῖνο Καντιώτη.
- 1941-1944: Ἠθική καί φιλανθρωπική προσφορά στά δύστυχα χρόνια τῆς Κατοχῆς.
- 26 Νοεμβρίου 1943: Ἵδρυση σχολῆς βυζαντινῆς μουσικῆς.
- 28 Ὀκτωβρίου 1946: Ἵδρυση φοιτητικοῦ οἰκοτροφείου.
- Ἰούνιος 1947: Δημιουργία βιβλιοπωλείου.
- Νοέμβριος 1999: Λειτουργία τοῦ «Δημητρουλείου» πνευματικοῦ κέντρου.
- Ἰανουάριος 2010: Ἐγκαίνια τῆς ἀνακαινισμένης κεντρικῆς αἴθουσας.
- Καλοκαίρι 2013: Ἐγκαίνια τῆς κατασκηνώσεως στήν Καστανοῦσα Σερρῶν.
Πνευματική – ἱεραποστολική δράση
Μέ τήν εὐθύνη τοῦ ἑκάστοτε Διοικητικοῦ της Συμβουλίου ἡ «Ἀπολύτρωσις» δέν ἔπαυσε νά ἀγωνίζεται ἐνάντια σέ κάθε τι πού προσβάλλει τά χρηστά ἤθη, μέ γνώμονα πάντοτε τήν προφύλαξη τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, καί εἰδικά τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τά ἄσεμνα θεάματα καί τά βρόμικα ἔντυπα.
Ἰδιαίτερη δραστηριότητα ἐπέδειξε ἡ Ἀδελφότητα στόν τομέα τῆς καταπολέμησης τῆς βλασφημίας ὀργανώνοντας συστηματικό «Ἀντιβλασφημικό ἀγώνα».
Ἕνα μεγάλο κεφάλαιο τῆς δράσης καί προσφορᾶς τῆς Ἀδελφότητάς μας ἦταν ὁ ἀγώνας ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τῶν ψευδομαρτύρων τοῦ Ἰεχωβά. Πολύ βοηθητική σ᾽ αὐτόν τόν τομέα ἦταν ἡ σύσταση καί λειτουργία Βιβλικῆς καί Ἀντιχιλιαστικῆς Σχολῆς, ἀντιαιρετικοῦ γραφείου, γνωστοῦ ὡς «τό 100 τῆς Ἐκκλησίας», καθώς καί ἡ ἔκδοση διαφόρων ἐντύπων ἀντιαιρετικοῦ περιεχομένου.
Τέλος, ἡ Ο.Χ.Α. «Ἀπολύτρωσις» ἔδρασε ἐνάντια στή μασονία καί τόν τεκτονισμό. Ἐπίσης ἔδωσε ἀγῶνες γιά ποικίλα ἐκκλησιαστικά θέματα, ὄπως γιά τήν κατάργηση τοῦ ὅρκου στά δικαστήρια, γιά τήν κατάρηγση τοῦ ὑποχρεωτικοῦ πολιτικοῦ γάμου, γιά τήν κατάργηση τοῦ αὐτόματου διαζυγίου, ἐνάντια στή νομιμοποίηση τῶν ἐκτρώσεων, κ.ἄ.
Ἀκόμη πῆρε θέση γιά τό ζήτημα τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας. Συνεργάστηκε μέ τά ὑπόλοιπα χριστιανικά σωματεῖα τῆς πόλης σέ ἀγῶνες γιά θέματα ἐθνικά, πνευματικά καί κοινωνικά.
Τό οὐσιαστικό ὅμως ἔργο τῆς Ἀδελφότητας ἐπικεντρώνεται στήν ἱεραποστολή, στή μαθητεία καί στήν κατήχηση. Μέ ἰδιαίτερη προσοχή καί ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον ἡ «Ἀπολύτρωσις», ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἵδρυσής της, ὀργανώνει ὑπό τή σκέπη καί εὐλογία τῶν οἰκείων ἱερῶν μητροπόλεων κατηχητικές συνάξεις. Γι᾽ αὐτό τόν λόγο κατά τό παρελθόν ἱδρύθηκαν παραρτήματα τῆς Ἀδελφότητας σέ διάφορες περιοχές τῆς Θεσσαλονίκης, ἀλλά καί σέ ἄλλες πόλεις, μέ ἀξιόλογη κίνηση καί δραστηριότητα, ἁγιογραφικές μελέτες καί κοινωνική δράση. Σήμερα λειτουργοῦν τά παραρτήματα τῆς Μαρτίου, στήν Ἀνατολική Θεσσαλονίκη, καί τῆς Ἄνω Ἡλιούπολης, στή Δυτική Θεσσαλονίκη, καθώς καί στήν Κατερίνη, στά ὁποῖα γίνονται γενικά κηρύγματα καί Κύλοι Μελέτης ἁγίας Γραφῆς.

Καθ᾽ ὅλη τή διάρκεια τῆς ἱστορικῆς διαδρομῆς τῆς «Ἀπολυτρώσεως», λειτούργησαν μέ τήν εὐθύνη της πλῆθος Κύκλων Μελέτης ἁγίας Γραφῆς γιά γυναῖκες καί ἄντρες. Ἐπίσης ἰδιαίτερη ἔμφαση καί φροντίδα ἔδωσε ἀπό πολύ νωρίς ἡ «Ἀπολύτρωσις» στή λειτουργία κατασκηνώσεων γιά μικρούς καί μεγάλους. Σήμερα διαθέτει ἰδιόκτητες ἐγκαταστάσεις στήν Καστανοῦσα Σερρῶν, ὅπου φιλοξενοῦνται κάθε χρόνο ἑκατοντάδες παιδιά, νέοι καί ἐνήλικες.
Τό 1930 ἱδρύθηκε ἰδιαίτερος σύλλογος γιά τή νεότητα μέ τήν ἐπωνυμία «Ὀρθόδοξη Χριστιανική Ἀδελφότης Νέων». Ἀργότερα, τό 1964, λειτούργησε ξεχωριστό Τμῆμα Νεολαίας, στό ὁποῖο φοιτοῦσαν καί παρακολουθοῦσαν μαθήματα ἐργαζόμενοι νέοι, μαθητές καί φοιτητές. Τό 1976 ἱδρύθηκε ὁ Σύνδεσμος Χριστιανῶν Νέων «Λύχνος», ὁ ὁποῖος στεγάζει ὅλες τίς δράσεις τῶν νέων μας μέχρι σήμερα, ἐνῶ τό 1985 ἱδρύθηκε ὁ Μορφωτικός Σύλλογος Νέων Ἐπιστημόνων «Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Νέστωρ», ὁ ὁποῖος μέ τήν ὁμώνυμη χορωδία του ἀνέπτυξε ἀξιόλογη δραστηριότητα στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό.
Ἀπό τό 1947 μέχρι σήμερα ἡ «Ἀπολύτρωσις» λειτουργεῖ δικό της βιβλιοπωλεῖο. Βασικό μέσον γιά τή διάδοση τοῦ θείου λόγου ἀποτελεῖ ἡ ἔκδοση τοῦ ὁμωνύμου περιοδικοῦ τῆς Ἀδελφότητας, τό ὁποῖο κυκλοφορεῖ στήν Ἑλλάδα, στήν Κύπρο καί στό ἐξωτερικό μέ 5.000 περίπου συνδρομητές.
Τό 2007 δημιουργήθηκε ἡ ἱστοσελίδα www.apolytrosis.gr μέ περιεχόμενο τήν ἱστορική ἀναδρομή καί γνωριμία μέ ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 59 τήν Ἀδελφότητα, ἐνημέρωση γιά τίς δραστηριότητές της, καθώς καί ἄρθρα καί κείμενα ποικίλης θεματολογίας, πνευματικοῦ καί ἁγιογραφικοῦ χαρακτήρα.
Τό γυναικεῖο τμῆμα ἀπό τό 1964 ἀπαρτίζει τήν Ἀδελφότητα «Χριστιανική Ἐλπίς» μέ πλούσιο κοινωνικό, φιλανθρωπικό καί ἱεραποστολικό ἔργο στόν γυναικεῖο κόσμο τῆς Θεσσαλονίκης καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς, καθώς καί ἄλλων πόλεων τῆς πατρίδας μας καί στήν Κορυτσά. Διαθέτει δικό της Ἱεραποστολικό κέντρο στό Φίλυρο Θεσσαλονίκης, ὅπου κάθε Κυριακή τελεῖται ἡ θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό τῆς Θείας Ἀναλήψεως. Στόν ἴδιο χῶρο λειτουργοῦν μέ τήν εὐθύνη τῆς Ἀδελφότητας τά Ἐκπαιδευτήρια «Ἐλπίδα» μέ Παιδικό Σταθμό, Νηπιαγωγεῖο καί Δημοτικό Σχολεῖο, ἐνῶ στή Θεσσαλονίκη διατηρεῖ Φοιτητικό Οἰκοτροφεῖο καί τόν Βρεφονηπιακό Σταθμό «Ἡ Θεοτόκος». Στά πλαίσια τῆς κατηχητικῆς της δράσης λειτουργοῦν Χριστιανικές Ὁμάδες καθώς καί Παιδική καί Νεανική Χορωδία. Παρουσιάζει ἐπίσης ἀξιόλογο ἐκδοτικό ἔργο μέ δεκάδες βιβλίων, ἐνῶ στό Ἁγιογραφεῖο της φιλοτεχνοῦνται ὡραιότατες βυζαντινές εἰκόνες. Τό καλοκαίρι φιλοξενεῖ ἑκατοντάδες μαθητριῶν, φοιτητριῶν καί κυριῶν στίς ἰδιόκτητες ἐγκαταστάσεις τῶν κατασκηνώσεών της, στά Ἄνω Πορόια Σερρῶν.
Φιλανθρωπική δράση
Σημαντική βαρύτητα ἔδωσε ἡ Ἀδελφότητα ἀπό τῆς ἱδρύσεώς της στόν τομέα τῆς φιλανθρωπίας. Στόχος της πρωτίστως νά εὐαρεστήσει στόν Θεό καί δευτερευόντως νά ἀνακουφίσει ποικιλοτρόπως τούς πάσχοντες καί ἐνδεεῖς ἀδελφούς.
1) Ἡ πρώτη πολύ σημαντική διακονία πού ἀνέπτυξε καί ἀναπτύσσει μέχρι σήμερα εἶναι ἡ οἰκονομική στήριξη ἐνδεῶν ἀδελφῶν. Διενήργησε ἐράνους εἰδικά γιά ἀρρώστους καί φτωχούς. Διένειμε ροῦχα, τρόφιμα, φάρμακα, σχολικά εἴδη, πλήρωσε δίδακτρα σπουδαστῶν, προίκισε ὀρφανές καί ἄπορες κοπέλες, ἐνίσχυσε οἰκονομικά καί ὑλικά σεισμοπαθεῖς, πλημμυροπαθεῖς καί πυροπαθεῖς.
2) Τά πρῶτα χρόνια λειτούργησε στήν Ἀδελφότητα τμῆμα κοπτικῆς-ραπτικῆς. Νέες κοπέλες παρακολουθοῦσαν τά μαθήματα δωρεάν καί μάθαιναν μία χρήσιμη τέχνη, ὥστε νά βγάζουν τό ψωμί τους καί νά σταθοῦν μέ ἀξιοπρέπεια στήν κοινωνία.
3) Λειτούργησαν ἐπίσης, δωρεάν φροντιστήρια ξένων γλωσσῶν.
4) Προγραμματίστηκαν ἐπισκέψεις, πνευματική καί οἰκονομική συμπαράσταση στούς ἀσθενεῖς νοσοκομείων τῆς πόλης. Ἀξιοσημείωτες εἶναι οἱ ἐπισκέψεις στό σανατόριο τῆς Ἐξοχῆς, ὅταν αὐτό λειτουργοῦσε. Μέλη τῆς Ἀδελφότητας μέ κίνδυνο τῆς ὑγείας τους πρόσφεραν στούς ἀρρώστους σημαντική ἠθική στήριξη καί ὑλική βοήθεια. Ἡ χορωδία καί ἡ θεα- τρική ὁμάδα τῆς Ἀδελφότητας μάλιστα ἀνέβαζε παραστάσεις στήν αἴθουσα ἐκδηλώσεων τοῦ σανατορίου καί ἔψαλλαν τά κάλαντα κατά τήν περίοδο τοῦ ἁγίου δωδεκαημέρου. Ἡ διακονία στά Νοσοκομεῖα, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, συνεχίζεται μέχρι σήμερα καθ᾽ ὅλη τή διάρκεια τοῦ χρόνου.
5) Τά τελευταῖα χρόνια ἰδιαίτερη μέριμνα λαμβάνει ἡ Ἀδελφότητα γιά τούς φυλακισμένους ἀδελφούς μας. Κυρίως στίς ἀγροτικές φυλακές τῆς Κασσάνδρας προσφέρει ἀξιόλογη οἰκονομική καί πνευματική βοήθεια. Συγκεκριμένα, μέσα στόν χρόνο ἡ ὁμάδα φιλανθρωπίας, μέλη Κύκλων Μελέτης ἁγίας Γραφῆς, φοιτητές καί μαθητές τοῦ Λύχνου ὀργανώνουν ἐπισκέψεις, ὅπου μετά ἀπό τήν τέλεση τῆς πρωινῆς θείας Λειτουργίας στόν ναό τῶν φυλακῶν, πραγματοποιεῖται κατάλληλο ψυχαγωγικό πρόγραμμα καί σχετική ὁμιλία στήν αἴθουσα ἐκδηλώσεων. Τήν αἴθουσα ἀνήγειρε μέ ἔξοδά της ἡ «Ἀπολύτρωσις» μέ σκοπό νά πραγματοποιοῦνται ὁμιλίες καί γιορτές γιά τήν ὠφέλεια τῶν φυλακισμένων. Ὁ στόχος εἶναι διπλός: α) Ἡ πνευματική ἐν Χριστῷ ἐλευθερία τῶν τροφίμων, μέ τά διδακτικά κηρύγματα πού εἶναι εἰδικά προσαρμοσμένα, καί τή συμμετοχή στό μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης, β) ἡ σωματική ἐλευθερία μέ τήν παροχή οἰκονομικῆς βοήθειας γιά τήν ἀποφυλάκιση τῶν κρατουμένων. Ἰδιαίτερα τά τελευταῖα χρόνια τῶν μνημονίων ἡ Ἀδελφότητα συνέβαλε ἐπίσης στήν καλυτέρευση τῶν συνθηκῶν ζωῆς στίς φυλακές μέ τήν παροχή τροφίμων καί ἀναγκαίων προσωπικῶν εἰδῶν.
6) Στίς κατασκηνώσεις τῆς Ἀδελφότητας κατά καιρούς βρῆκαν δωρεάν στέγαση, τροφή, ψυχαγωγία ἀλλά κυρίως πλούσια πνευματική καλλιέργεια παιδιά ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀλλά καί ἀπό τή Σερβία, τήν Κορυτσά κ.ἀ.
7) Σημαντικό ρόλο στόν τομέα τῆς πνευματικῆς φιλανθρωπίας ἔπαιξε ἡ λειτουργία δανειστικῆς βιβλιοθήκης ἀπό τήν ὁποία μικροί καί μεγάλοι δανείζονταν πνευματικά, ἠθικά, διδακτικά καί ἱστορικά βιβλία, πού ἦταν δυσεύρετα στήν ἐποχή τους, καί ἔτσι ἔγινε δυνατό νά καλλιεργηθοῦν πνευματικά. Ἐπίσης ἡ «Ἀπολύτρωσις» ἔκανε πολλές φορές δωρεές βιβλίων σέ παιδιά καί σέ ἱερεῖς γιά τίς διάφορες ἀνάγκες τῶν ἐνοριῶν τους.

8) Στόν τομέα τῆς φιλανθρωπίας ἀνήκει καί ἡ παραχώρηση τῆς ἀνακαινισμένης κεντρικῆς αἴθουσας σέ σχολεῖα καί συλλόγους εἴτε γιά ἐθνικές καί σχολικές ἑορτές εἴτε γιά διάφορες ἄλλες ἐκδηλώσεις. Μάλιστα στήν περίοδο τῆς γερμανικῆς κατοχῆς, λόγῳ ἐπίταξης τοῦ πανεπιστημιακοῦ χώρου, τά μαθήματα καί οἱ διαλέξεις τῶν πανεπιστημιακῶν καθηγητῶν τῆς Θεολογικῆς σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. γίνονταν στήν αἴθουσα τῆς τότε Ἀποστολικῆς Διακονίας.
9) Τέλος ἡ «Ἀπολύτρωσις» διακρίθηκε καί σέ ἄλλους τομεῖς φιλανθρωπίας πού ἀξίζει νά ἀναφερθοῦν ἐπιγραμματικά:
α) Στάθηκε βοηθός στήν οἰκονομική καί ὄχι μόνο ἐνίσχυση μοναχῶν, κληρικῶν καί ἱεραποστόλων ἀλλά καί ἀρωγός στόν σύλλογο ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς πού ἱδρύθηκε τό 1963.
β) Δώρισε ἐπανειλημμένως τά ἔσοδα ἀπό θεατρικές παραστάσεις της γιά ἀνέγερση ναῶν, ἑξαιρέτως τοῦ ναοῦ τοῦ πολιούχου Ἁγίου Δημητρίου.
γ) Ἀνήγειρε μέ δικά της ἔξοδα ὀρθόδοξο ναό στό Πενταβίν τῆς Β. Ἠπείρου.
δ) Στήριξε καί ἐνίσχυσε οἰκονομικά καί ἠθικά διάφορα χριστιανικά σωματεῖα.
Ἐνάντια στό ἐγωιστικό καί ἀτομιστικό στοιχεῖο πού κυριαρχεῖ στήν κοινωνία μας, ἡ Ἀδελφότητά μας προσπαθεῖ καί, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, θά προσπαθεῖ μέχρις ἐσχάτων νά βρίσκεται δίπλα στούς φτωχούς καί ἐμπερίστατους ἀδελφούς καί ἰδιαίτερα σέ αὐτούς πού στεροῦνται τά ἀγαθά τῆς ὑγείας καί τῆς ἐλευθερίας. Βέβαια ἡ φιλανθρωπική δράση τῆς Ἀδελφότητας δέν ἐπιτελεῖται ἀπό μόνη της. Στηρίζεται στή συνδρομή τῶν μελῶν της, εἴτε οἰκονομική εἴτε μέ προσωπική θυσιαστική προσφορά.